اشکال مختلف زخم بستر
درمان زخم بستر (Bedsores) که به آن همچنین "ترک زخمی"، "ترک بستر"، "ترک فشاری" یا "اولسر" نیز گفته می‌شود، یک مشکل جدی در پوست است که در نتیجه فشار طولانی مدت بر نقاطی از بدن که به سطح صلبی مانند تخت یا صندلی نشسته می‌شود، ایجاد می‌شود. این فشار باعث قطع عرضی جریان خون در نقطه قرارگیری فشار می‌شود و باعث تخریب بافت و آسیب به پوست می‌شود.
درمان زخم بستر به عنوان یک مسئله پزشکی، نیازمند رویکردهای چندگانه است که میتواند شامل موارد زیر باشد:
-
تخلیه فشار: برای جلوگیری از ادامه فشار بر روی زخم و ایجاد تماس مستقیم با سطح صلب، تخلیه فشار از نقطه زخم‌دار اهمیت دارد. این شامل تغییر موقعیت بیمار و استفاده از بسترهای فشار تخمینی (مانند مدال، بالشتک تخمینی و پد فشار تخمینی) است.
-
مراقبت از پوست: پوست بیمار باید به طور منظم و با دقت مورد بررسی قرار گیرد. خشک نگه داشتن پوست، پاکسازی زمانی و محافظت از پوست از آسیب‌های دیگر (مانند تراشیدگی و عفونت) از جمله اقداماتی هستند که در مراقبت از پوست زخم بستر صورت می‌گیرند.
-
داروها و تراپی‌ها: استفاده از داروها و تراپی‌های موضعی و سیستمیک میتواند در بهبود زخم بستر مؤثر باشد. این شامل استفاده از ضدعفونی‌کننده‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها، آنتی‌التراسیدانت‌ها، تراپی‌های آب‌درمانی و تکنیک‌های ترمیمی مانند تراپی لوازم ورزشی (مانند بانداژ کمپرسیونی) است.
-
تغذیه مناسب: تغذیه صحیح و مناسب برای بیماران با زخم بستر بسیار مهم است. مصرف کافی موادغذایی غنی از پروتئین، ویتامین C و روی میتواند به ترمیم بافت‌های زخمی کمک کند.
-
مشاوره و توجه به عوامل مرتبط: ارتباط با تیم درمانی و مشاوره با پزشان یا تخصصی که درمان زخم بستر انجام می‌دهد، میتواند نقش مهمی در بهبود زخم بستر داشته باشد. آنها ممکن است راهنمایی‌های مربوط به تغییر موقعیت بیمار، تمیزکردن و پوشاندن زخم، استفاده از تکنیک‌های ترمیمی و تجویز داروهای مناسب را ارائه دهند.
توصیه می‌شود تا با متخصصان بهداشتی-درمانی مراجعه کنید تا بتوانند بر اساس وضعیت خاص شما، یک برنامه درمانی مناسب برای شما تدوین کنند. همچنین، مهم است که توجه کنید که درمان زخم بستر زمان و صبر می‌طلبد و نیاز به پیگیری مستمر دارد.
چه نوع تغذیه‌ای برای بیماران با زخم بستر مناسب است؟
تغذیه مناسب برای بیماران با زخم بستر بسیار مهم است زیرا میتواند به ترمیم بافت‌های زخمی کمک کرده و فرآیند بهبودی را تسریع کند. در زیر برخی از نکات مهم در خصوص تغذیه بیماران با زخم بستر آورده شده است:
-
مصرف کافی پروتئین: پروتئین‌ها برای ترمیم بافت‌های زخمی بسیار ضروری هستند. بنابراین، بیماران باید مقدار کافی پروتئین در روز مصرف کنند. منابع خوب پروتئین شامل گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لبنیات، حبوبات و محصولات سویا می‌باشند.
-
مصرف ویتامین C: ویتامین C نقش مهمی در ترمیم بافت‌های زخمی دارد. مصرف مقدار کافی این ویتامین از طریق مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، مانند پرتقال، تمشک، توت، برگ سبز، فلفل قرمز و برگ بروکلی، توصیه می‌شود.
-
مصرف غذاهای غنی از روی: روی یک عنصر معدنی است که نقش مهمی در فرآیند ترمیم زخم‌ها دارد. برخی از منابع خوب روی شامل گوشت قرمز، ماهی، جوانه‌های گندم، برنج قهوه‌ای و برگ بروکلی می‌باشند.
-
مصرف مقدار کافی مایعات: مصرف مایعات کافی مهم است تا بدن رطوبت لازم را داشته باشد و به پوست کمک کند تا ترمیم شود. بیماران باید مقدار کافی آب، آبمیوه‌ها، نوشیدنی‌های بدون قند و سوپ‌ها را مصرف کنند.
-
اجتناب از مواد غذایی آسیب‌رسان: برخی از مواد غذایی می‌توانند التهاب را افزایش دهند و فرآیند ترمیم را کند کنند. مصرف مواد غذایی آسیب‌رسان مانند مواد قندی، چربی‌های اشباع شده و غذاهای پرچربی باید محدود شود یا از آنها اجتناب شود.
همچنین، مهم است که توصیه‌های و تغذیه‌های خاصی را که توسط پزشک یا تغذیه‌شناس تجویز شده است رعایت کنید، زیرا هر بیماری و شرایط جسمی خاصی ممکن است نیازهای تغذیای بیماران با زخم بستر را تحت تأثیر قرار دهد. برای بهره‌برداری کامل از تغذیه مناسب، معمولاً توصیه می‌شود با پزشک یا تغذیه‌شناس خود مشورت کنید تا برنامه تغذیه‌ای مناسب برای شرایط خاص شما تعیین شود.
چه تکنیک‌های ترمیمی میتواند در بهبود زخم بستر مؤثر باشد؟
در بهبود زخم بستر، استفاده از تکنیک‌های ترمیمی میتواند بسیار مؤثر باشد. در زیر تعدادی از تکنیک‌های ترمیمی رایج را ذکر می‌کنم:
-
بستریابی یا تمرکز فشار: این تکنیک مربوط به کاهش فشار و نیروی مستقیم بر روی زخم است. از بسترها و تکنولوژی‌هایی مانند مفرش‌های خاص فشارت در این تکنیک استفاده می‌شود. هدف اصلی این تکنیک، کاهش فشار و ایجاد توزیع مناسب فشار بر روی سطح بستر است.
-
تمیز کردن و آب‌زدایی زخم: تمیز کردن زخم و حفظ رطوبت مناسب در زخم مهم است. این فرآیند شامل شستشوی زخم با مواد ضدعفونی کننده و آب‌زدایی آن است. بسته به نوع زخم، ممکن است از روش‌های مختلفی مانند شستشو با محلول فیزیولوژیک یا محلول‌های آنتی‌سپتیک استفاده شود.
-
بستریابی نوع خشک: این روش شامل استفاده از دستگاه‌های خشک کننده برای تنظیم تراز رطوبت و دما در زخم است. این روش برای زخم‌هایی که به خشکی تمایل دارند مناسب است.
-
بستریابی نوع تر: این روش شامل استفاده از مواد جذب کننده رطوبت مانند دستمال‌های غیر چسبنده است. این روش برای زخم‌هایی که به تراز رطوبت نیاز دارند، مفید است.
-
استفاده از ترمیم‌برانگیزها: مواد ترمیم‌برانگیز مانند پانتوتنیک اسید، روی، روی نیترات، نیترات نقره و فکتورهای رشد مانند فاکتور رشد توپیکال و فاکتور رشد پلاکونت استفاده می‌شوند. این مواد می‌توانند فرآیند ترمیم بافت را تسریع کنند.
-
پوشاندن زخم با فرم‌های ترمیمی: استفاده از فرم‌های ترمیمی مانند باندهای ژل ترمیمی، فوم‌های ترمیمی و پانسمان‌های ویژه میتواند به حفاظت زخم و ایجاد شرایط محیطی مناسب برای ترمیم کمک کند.
توصیه می‌شود با پزشک یا تخصصی در زمینه ترمیم زخم مشورت کنید تا بهتربا بهبود زخم بستر، تکنیک‌های ترمیمی زیر می‌توانند مؤثر باشند:
-
تمیز کردن و آب‌زدایی زخم: این تکنیک شامل شستشوی زخم با محلول فیزیولوژیک یا محلول ضدعفونی کننده است. این کار باید با دقت و به مدت کافی صورت گیرد تا هر گونه آلودگی یا مواد غیرضروری از زخم پاک شود.
-
بستریابی: استفاده از بسترهای مناسب میتواند فشار را از زخم کاهش داده و بهبود را تسریع کند. این شامل مفرش‌های ویژه فشار تنظیم شده و مواد ضدفشار مانند ژل و فوم است.
-
ترمیم‌برانگیزها: استفاده از مواد ترمیم‌برانگیز مانند پانتوتنیک اسید، روی، نیترات نقره، فاکتور رشد توپیکال و غیره میتواند فرآیند ترمیم بافت را تسریع کند.
-
پانسمان‌ها: استفاده از پانسمان‌های ضدعفونی کننده، جذب کننده رطوبت یا ترمیم‌برانگیز میتواند زخم را محافظت کرده و ترمیم را تسهیل کند.
-
تغذیه مناسب: تغذیه بهینه با مقدار کافی پروتئین، ویتامین‌ها و مواد مغذی دیگر میتواند به ترمیم بافت‌های زخمی کمک کند. مهم است که مشاوره تغذیه از یک تغذیه‌شناس حرفه‌ای دریافت کنید.
-
مدیریت عفونت: اگر زخم با عفونت همراه است، مدیریت و درمان عفونت با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها و محافظت از زخم در برابر عفونت جدید بسیار مهم است.
-
مراقبت از پوست: حفظ تمیزی و رطوبت پوست اطراف زخم از طریق استفاده از لوسیون‌ها یا کرم‌های مرطوب‌کننده میتواند بهبود را تسریع کند.
مهم است که با یک پزشک یا تخصصی در زمینه ترمیم زخم مشورت کنید تا برنامه درمانی مناسب برای شرایط خاص شما تعیین شود. هر زخم بستر ممکن است نیازهای خاص خود را داشته باشد و بهتر است توصیه‌های پزشک را رعایت کنید.
برخی از منابع خوب روی را برای تغذیه زخم بستر استفاده کنید.
در زیر چند منبع غذایی را برای تغذیه زخم بستر که می‌توانند مفید باشند، ذکر می‌کنم:
-
پروتئین: مصرف مقدار کافی پروتئین برای ترمیم بافت‌های زخم بسیار حائز اهمیت است. منابع پروتئین شامل گوشت، ماهی، مرغ، تخم مرغ، لبنیات، تخمه، لوبیا و نخود می‌شوند.
-
ویتامین C: ویتامین C در ترمیم بافت‌های زخمی نقش مهمی دارد. منابع غنی از ویتامین C شامل پرتقال، گوجه فرنگی، توت فرنگی، آناناس، برگ سبز تازه و فلفل قرمز می‌شوند.
-
روی: مصرف روی به عنوان یک عنصر معدنی مهم برای ترمیم زخم بستر مفید است. منابع غنی از روی شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، بی‌دانه‌ها، برنج قهوه‌ای و غنچه‌های کنجدی می‌شوند.
-
روغن‌های غنی از اسیدهای چرب امگا-3: روغن ماهی، روغن کانولا و روغن کتان مثال‌هایی از روغن‌هایی هستند که حاوی اسیدهای چرب امگا-3 هستند. این اسیدها ممکن است فرآیند التیام زخم را تسریع کنند.
-
آهن: کمبود آهن میتواند فرآیند ترمیم را کند کند. منابع غنی از آهن شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات، نخود فرنگی و سبزیجات تاریک رنگ می‌شوند.
-
روغن زیتون: روغن زیتون حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های مفیدی است که میتواند به ترمیم زخم بستر کمک کند. از آن به عنوان یک روغن سالاد یا در آشپزی استفاده کنید.
-
آب: مصرف مقدار کافی آب برای افزایش رطوبت در بدن و حفظ هیدراتاسیون مناسب بسیار مهم است. آب میتواند به حفظ رطوبت مناسب در زخم کمک کند.
توصیه می‌شود با یک تغذیه‌شناس یا پزشک مشورت کنید تا برنامه تغذیه‌ای مناسب برای شرایط خاص شما تعیین شود. همچنین، هر زخم بستر ممکن است نیازهای خاص خود را دوشماره، بنابراین مهم است که توصیه‌های پزشک خود را رعایت کنید و در مورد تغذیه مناسب برای شرایط خاص خود به او مشورت کنید